Nhịp nhanh kịch phát trên thất là gì? Những điều cần biết

Nhịp nhanh kịch phát trên thất hay còn được biết đến là nhịp nhanh trên thất là một dạng bất thường hoặc rối loạn nhịp tim. Tình trạng này do nhiều nguyên nhân gây ra, việc xác định rõ nguyên nhân cùng với các yếu tố nguy cơ rất quan trọng giúp đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả. Nhịp tim nhanh kịch phát trên thất không đe doạ tính mạng tuy nhiên cần hiểu rõ nhằm kiểm soát tình trạng bệnh.

Bạn đang đọc: Nhịp nhanh kịch phát trên thất là gì? Những điều cần biết

Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về các nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ dẫn đến tình trạng nhịp tim nhanh kịch phát trên thất. Đồng thời đưa ra lời khuyên cũng như phương pháp điều trị giúp cải thiện tình trạng này hiệu quả. Hãy cùng khám phá để bảo vệ sức khỏe tim mạch, ngăn chặn những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra bạn nhé!

Tổng quan về tình trạng nhịp tim nhanh kịch phát trên thất

Nhịp tim nhanh kịch phát trên thất là gì?

Nhịp nhanh kịch phát trên thất (PSVT) là một thuật ngữ chung được sử dụng để miêu tả một dạng rối loạn nhịp tim, khiến cho nhịp tim hoạt động nhanh hơn so với bình thường. Trong trường hợp này, tim của bệnh nhân có thể đột ngột đập nhanh hơn, sau đó đột ngột đập chậm lại và trở về mức bình thường.

Bệnh lý này gây ra nhiều vấn đề, bao gồm tim đập nhanh vào nút nhĩ thất hoặc tim đập nhanh trên thất do quá trình vòng vào lại đường dẫn phụ của nhĩ thất dẫn đến các rối loạn như rung nhĩ, nhịp tim nhanh, cuồng nhĩ,…

Mặc dù điều trị PSVT không phải lúc nào cũng cần thiết và tình trạng này thường không đe dọa tính mạng, nhưng việc hiểu rõ về nó và xác định liệu pháp điều trị thích hợp có thể giúp kiểm soát, quản lý tốt hơn tình trạng sức khỏe tim mạch của người bệnh.

Nhịp tim nhanh kịch phát trên thất biểu hiện như thế nào?

Nhịp tim nhanh kịch phát trên thất thường xuất hiện chủ yếu ở những người không mắc các vấn đề tim mạch, tuy nhiên cũng có một số trường hợp xảy ra ở bệnh nhân có bệnh tim thực tổn. Các triệu chứng nhận biết của nhịp nhanh kịch phát trên thất bao gồm:

• Bệnh nhân thường có những triệu chứng như hồi hộp đánh trống ngực, cảm giác lo lắng, tim đột ngột đập nhanh và trở lại trạng thái bình thường.
• Mặc dù cơn nhịp nhanh kịch phát trên thất ít gây ảnh hưởng đến huyết động và thường không kéo dài, nhưng cũng có một số trường hợp ngoại lệ, trong đó cơn nhịp nhanh này kéo dài hàng ngày có thể dẫn đến tụt huyết áp hoặc suy tim.
• Nhịp tim thường rất đều, với tần số nhịp đập trung bình từ 180 – 200 nhịp/phút.
• Nhịp nhanh kịch phát trên thất có thể chấm dứt đột ngột, hoặc kết thúc khi người bệnh thực hiện hít sâu rồi thở ra mà vẫn đóng chặt thanh môn hoặc khi bác sĩ thực hiện các động tác xoa vào xoang cảnh hay ấn lên nhãn cầu.

Nguyên nhân gây ra nhịp tim nhanh kịch phát trên thất

Phụ nữ có khả năng mắc nhịp nhanh kịch phát trên thất cao hơn nam giới, đặc biệt phổ biến ở độ tuổi từ 20 – 30 tuổi. Nguyên nhân gây ra nhịp nhanh kịch phát trên thất bao gồm:

• Nhịp tim nhanh vào lại nút nhĩ thất (AVNRT): Xuất hiện khi có một con đường nhỏ bổ sung trong hoặc gần nút nhĩ thất – truyền điện từ tâm nhĩ đến tâm thất. Xung điện đi vào con đường này tạo ra nhịp tim nhanh ở cả tâm nhĩ và tâm thất.
• Hội chứng Wolff – Parkinson – White (WPW): Khi có sợi cơ nối giữa buồng trên và buồng dưới của tim, gây rối loạn nhịp tim, còn được gọi là nhịp tim nhanh qua lại nhĩ thất (AVRT). Có nguy cơ tử vong đột ngột nên cần xem xét cắt bỏ ống thông để chữa trị.
• Nhịp tim nhanh nhĩ: Chiếm khoảng 5% trường hợp PSVT. Xuất hiện khi xung điện phát ra nhanh từ vị trí bên ngoài nút xoang và đi vòng quanh tâm nhĩ, thường là do đoản mạch.

Ngoài ra, nhịp nhanh kịch phát trên thất có thể được di truyền và tiến triển do nhiều yếu tố khác nhau như tuổi tác, thiếu máu, mất nước, ăn uống thực phẩm có chứa caffeine, thuốc, đau thắt ngực, bệnh tim, huyết áp cao, căng thẳng, thay đổi nội tiết tố, béo phì, hút thuốc, các vấn đề về cấu trúc tim hay tuyến giáp.

Chẩn đoán nhịp tim nhanh kịch phát trên thất thông qua hình ảnh điện tâm đồ

Phức bộ QRS trong trường hợp cơn nhịp nhanh kịch phát trên thất thường có hình dáng thanh mảnh, đều đặn với tần số dao động khoảng 180 – 200 chu kỳ/phút.

Sóng P có thể lẫn vào phức bộ QRS làm cho hình ảnh sóng P trở nên khó nhận biết, hoặc đôi khi có thể xuất hiện giống như sóng R nhỏ ở đạo V1 trên điện tâm đồ.

Khi nhịp nhanh kịch phát trên thất kết thúc, trên hình ảnh sẽ thấy một đoạn ngừng xoang ngắn hoặc thể hiện một nhịp tim chậm trước khi bắt đầu tái lập một nhịp xoang mới.

Tìm hiểu thêm: Ung thư thực quản di căn gan: Dấu hiệu và cách điều trị

Điều trị nhịp tim nhanh kịch phát trên thất như thế nào?

Biện pháp cắt cơn nhịp tim nhanh kịch phát trên thất

Áp dụng các biện pháp gây cường phế vị để chấm dứt cơn nhịp nhanh kịch phát trên thất cho bệnh nhân bao gồm các bước sau:

• Hít thở sâu và đóng chặt thanh môn: Bệnh nhân hít sâu và sau đó thở ra mà vẫn giữ đóng chặt thanh môn, tương tự như thực hiện động tác rặn lúc thở ra.
• Xoa xoang cảnh: Vị trí xoang cảnh nằm ngang với sụn giáp, bệnh nhân cần nghiêng đầu về một bên. Bác sĩ sẽ sử dụng ngón tay cái để ấn nhẹ lên vùng xoang cảnh và có thể thực hiện xoa từng bên một. Trước khi thực hiện xoa xoang cảnh, bác sĩ cần lắng nghe để đảm bảo bệnh nhân không bị hẹp động mạch cảnh.
• Ấn nhãn cầu: Bệnh nhân nhắm cả hai mắt và đặt 2 ngón tay cái hoặc 3 đầu ngón tay (ngón trỏ, ngón giữa, ngón đeo nhẫn) lên hố mắt mỗi bên. Dùng lực từ từ và tăng dần, trong lúc này cần theo dõi nhịp tim của bệnh nhân trên monitoring. Nếu tình trạng nhịp tim nhanh kịch phát trên thất dừng lại, ngừng ấn ngay.

Lưu ý rằng phương pháp ấn nhãn cầu có thể hiệu quả, nhưng cũng cần thận trọng với những người có tiền sử bệnh võng mạc và tăng nhãn áp.

Sử dụng thuốc điều trị

Adenosine dạng ống tiêm 6mg được xem là lựa chọn đầu tiên khi điều trị cơn nhịp nhanh kịch phát trên thất. Việc tiêm Adenosine nên thực hiện tại vị trí tĩnh mạch nền và cần phải thực hiện nhanh chóng do thời gian bán huỷ của Adenosine rất ngắn. Liều lượng khởi đầu là Adenosine 6mg, nếu không đạt hiệu quả có thể tiêm nhắc lại 6mg Adenosine. Trong trường hợp vẫn không có kết quả, có thể xem xét sử dụng 12mg Adenosine (2 ống).

Nếu liệu pháp Adenosine không thành công, các loại thuốc chẹn kênh canxi và thuốc chẹn beta giao cảm sẽ được sử dụng. Thông thường, thuốc chẹn kênh canxi như Verapamil được sử dụng dạng tiêm tĩnh mạch với liều lượng từ 5 – 10mg, tiêm trong khoảng 2 – 3 phút. Tuy nhiên, đối với bệnh nhân có suy giảm chức năng thất trái, tụt huyết áp, người già, nên thận trọng khi sử dụng. Thuốc chẹn beta giao cảm thường là Propranolol hoặc Esmolol dạng tiêm tĩnh mạch, liều lượng Propranolol là 0,15 mg/kg tiêm tĩnh mạch với tốc độ 1mg/phút. Cần lưu ý đến các tác dụng phụ và chống chỉ định của các thuốc này.

Digitalis cần được sử dụng cẩn thận đối với bệnh nhân có Hội chứng Wolff – Parkinson – White hoặc khi bác sĩ định xoa xoang cảnh, do Digitalis có thể tăng sự nhạy cảm của xoang cảnh.

Amiodarone là một lựa chọn có thể được cân nhắc khi các phương pháp trước đó không đem lại kết quả.

>>>>>Xem thêm: Hiệu quả bất ngờ khi sử dụng cây đại tướng quân trị thoát vị đĩa đệm

Trong trường hợp cơn nhịp nhanh kịch phát trên thất kéo dài và gây ảnh hưởng lớn đến huyết động hoặc khi các loại thuốc trên không hiệu quả, phương pháp sốc điện cắt cơn có thể được áp dụng. Thường chỉ cần sử dụng mức năng lượng nhỏ (50J) và đồng bộ hóa để chấm dứt cơn nhịp nhanh kịch phát trên thất.

Hy vọng rằng thông qua bài viết, bạn đã có những thông tin hữu ích về tình trạng nhịp tim nhanh kịch phát trên thất. Đây là một tình trạng rối loạn nhịp tim đặc biệt, mặc dù không nguy hiểm tính mạng nhưng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh. Tuỳ vào tình trạng cụ thể của mỗi bệnh nhân, bác sĩ sẽ đưa ra các biện pháp can thiệp phù hợp. Nếu cảm thấy bất thường về nhịp tim, hãy thăm khám bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị nhằm cải thiện chất lượng sống tốt nhất.

Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể